Hoesten en neusuitvloeiing zijn regelmatig optredende verschijnselen bij paarden en pony's. De oorzaak kan gelegen zijn in de voorste luchtwegen, waartoe de neusholte, het strottehoofd en de luchtpijp met de grote vertakkingen van de bronchiën behoren, maar ook in de longen zelf of een combinatie van beide. Enkele veel voorkomende oorzaken zijn: • Anatomische afwijkingen in de voorste luchtwegen (cornage) • Bacteriële infecties (droes, longontsteking) • Virale infecties (influenza, rhinopneumonie) • Allergiën op basis van stof, schimmels, graspollen en/of ammoniak • Een combinatie van bovengenoemde oorzaken Ziek paard Als een paard koorts heeft, gele of groene neusuitvloeiing vertoont, hoest en ‘nergens meer zin in heeft’, is er vaak sprake van een virale infectie van de (voorste) luchtwegen. Raadpleeg uw dierenarts zodat hij de ernst van de situatie kan inschatten en indien nodig een koortsverlagend middel kan toedienen. Vaak maakt het virus de weg vrij voor een bacterie, die voortdurend in de luchtwegen voorkomt, om aan te slaan en gele danwel groene neusuitvloeiing is meestal het gevolg met in meer of mindere mate hoestklachten. Een paard met koorts heeft natuurlijk volledige rust nodig. In sommige gevallen is een antibioticakuur voldoende om het probleem op te lossen. In andere gevallen kan uitgebreider onderzoek nodig zijn. Chronische bronchitis en astma Veruit de belangrijkste klacht met betrekking tot de luchtwegen bij paarden in Nederland is (chronisch) hoesten als gevolg van bronchitis of astma. Door prikkeling van het slijmvlies door bijv. stof, schimmels of graspollen treedt een ontstekingsreactie op. Dit leidt tot de productie van veel slijm in de luchtpijp en bronchiën. Het paard kan het slijm kwijt raken via de neus of door het op te hoesten en vervolgens door te slikken. De grote hoeveelheden slijm die gevormd worden, houden de ontstekingsreactie in stand en de toestand in de voorste luchtwegen raakt in een viscieuze cirkel. Op dat moment is zelfs alleen de aanwezigheid van slijm al voldoende om de hoestprikkel te onderhouden. Het is mogelijk een endoscopie uit te laten voeren, waarbij met behulp van een camera de voorste luchtwegen bekeken worden. Bij een verdenking van chronische bronchitis kan een “broncho-alveolaire lavage”, kortweg BAL-spoeling, gedaan worden, zodat een indruk wordt verkregen van het type ontstekingscellen dat aanwezig is en in welke mate. Op basis van deze uitslag wordt vervolgens een passend behandelplan opgesteld. Longemfyseem Een paard dat chronisch hoest als gevolg van een overmaat aan slijm in de longen, moet meer moeite doen om voldoende lucht in de longen te krijgen. Met elke inademing zal het paard, eventueel met zichtbare, zware ademhalingsbewegingen, er nog wel in slagen voldoende lucht in de longblaasjes te zuigen, maar bij de uitademing, die normaal gesproken zonder extra inspanning plaatsvindt, gaat er iets mis. Doordat de uitgang van de longblaasjes door slijm geblokkeerd is, wordt er bij elke inademing meer lucht in de longblaasjes geperst, dan er met de uitademing uit kan stromen. Hierdoor raken de longblaasjes overvuld en kunnen ze uiteindelijk knappen. Als er veel longblaasjes stuk zijn, wordt de functie van de longen aanzienlijk minder en daarmee ook het uithoudingsvermogen van het paard. Kapotte longblaasjes kunnen nooit meer herstellen. Wanneer deze situatie ontstaat, spreken we van longemfyseem ofwel dampigheid.